SAÇ DÖKÜLMESI NEDIR:
Tüm toplumlarda saç ve saç sekillerinin sosyal ve kültürel bir önemi vardir. Saç dökülmesi ile karsilasan bir insan kendisini fiziksel ve ruhsal olarak zayif görmeye baslayarak bu durumdan kurtulabilmek için degisik yöntemlere basvurabilir. Ancak saç dökülmesine neden olan sebep bulunmadan dogru bir tedavi sekli uygulanamaz. Bu nedenle , asiri saç dökülmesi, saç köklerinde zayiflik ve saç tellerinde incelme sikayetleri baslayan insanlarin Deri Hastaliklari Uzman hekimlerine basvurmalari gerekmektedir.
NORMAL SAÇ BÜYÜMESI:
Saglikli bir insanda saçlarin yaklasik %90'i sürekli uzama halindedir. Bu büyüme evresi 2-6 yil kadar sürebilir.Geriye kalan %10'luk kisim ise 2-3 ay kadar süren dinlenme evresinde bekler.Bu dinlenme evresi sonucunda saçlar dökülür. Dökülen saç köklerinden yeni saçlar büyümeye baslar ve döngü bu sekilde devam eder. Saç telleri ayda ortalama 1-1.5 cm kadar uzar. Insanlar yaslandikça saç uzama hizlari yavaslar. Dogal sarisinlar(140.000), esmer(105.000) ve kizillardan(90.000) daha çok saç teline sahiptirler. Saç dökülmelerinin çogunun sebebi normal saç büyüme döngüsünden kaynaklanir. Günde 50-100 adet saç telinin dökülmesi normal sinirlar içerisinde kabul edilir.Eger asiri miktarda saç kaybi,saçlarda gözle görülen incelme olusursa en kisa zamanda doktora bas vurulmalidir.
SAÇ DÖKÜLMESINI BASLICA NEDENLERI:
Uygunsuz saç bakimi ve kozmetik ürün kullanimi: Saça uygulanan her türlü boya, renk açma, saçi düzlestirme veya perma gibi yöntemler uygun kosullarda yapilmazsa saça zarar verebilir.Bu yöntemlerin sik sik veya ayni anda uygulanmasi da saçi zayiflatip kirilmasina neden olabilir. Saçi çeken saç sekillerinin de (atkuyrugu, örgü, saçi siki lastiklerle toplama gibi) siklikla uygulanmamasi gerekir çünkü saç diplerine etki eden sabit çekme kuvveti saç kaybina neden olabilir. Saçi sik sik yikamak, taramak ve firçalamak da saçi kirabilir.Saçi sampuanladiktan sonra saç kremi kullanmak saç taranmasini kolaylastirir. Saç islakken daha kirilgandir bu nedenle havlu ile saçi ovalayarak kurutmaya çalismak, taramak ve firçalamaktan kaçinilmalidir.Genis agizli ve düz uçlu taraklar tercih edilmelidir.
Ailesel (irsi) saç kaybi : Saç dökülmelerinin en sik sebebi kalitsal özelliktir. Bu kalitima sahip olan kadinlarda da saçlarda azalma görülür ancak kellik olusmaz. Bu duruma ' Erkek Tipi Kellik' denir, 10-20-30'lu yaslarda baslayabilir. Son zamanlarda yeni tibbi tedavi seçenekleri sunulmasina ragmen kalici bir düzelme saglamak saç transplantasyonu disinda henüz mümkün degildir. Hasta için uygun olacak yöntem doktor tarafindan seçilmelidir.
Alopesia areata(Alopecia Areata): Bu tip saç kayiplarinda düzgün yüzeyli, para büyüklügünde veya daha genis yuvarlak yama tarzi alanlar olusur. Nadiren tüm saç ve vücut killarinda kayip olusabilir. Çocuk ve eriskin her yasta gözlenebilir. Saç dökülmesini yapan neden bilinmemektedir.Bir çok hastada saçlar kendiliginden büyür. Siddetli ve uzun süren durumlarda sürme veya agizdan tedaviler uygulanabilir.
Dogum sonrasi: Gebe bayanlarda saçlarinin büyük bir kismi büyüme halindedir. Dogum sonrasi saçlar saç büyüme döngüsünün dinlenme fazina geçerler. 2-3 ay içerisinde saçlarin asiri miktarda döküldügü fark edilebilir, bu süreç 1-6 ay kadar sürebilir ve çogunlukla saçlar büyüyerek eski miktarlarina ulasirlar.
Yüksek ates, agir enfeksiyon ve soguk alginligi: Hastaliklar saçlarin dinlenme evresine girmesine neden olabilir. Yüksek ates ve agir bir hastaliktan 4 hafta ile 3 ay sonra yogun bir saç kaybi gelisebilir.Zaman içerisinde saçlar tekrar eski halini alir.
Tiroid hastaliklari(Guatr ve digerleri): Fazla ve az çalisan tiroid bezi saç kaybina neden olabilir.Tiroid hastaliklari laboratuar testleri ile arastirilabilir. Tiroid hastaliginin tedavisi ile saç kayiplari da düzelir.
Eksik protein içerikli beslenme ve agir diyetler: Proteinden fakir diyetler yapan veya anormal beslenme aliskanligina sahip kimselerde protein eksikligi olusur ve vücut proteini muhafaza etmek için saçlari dinlenme evresine sokar.2-3 ay sonra yogun bir saç kaybi olusur. Saç kökleri zayiflar. Bu durum diet ile yeterli miktarda protein alinimi ile düzelebilir.
Ilaçlar: Bazi ilaçlar geçiçi bir süre saç dökülmesine neden olabilir. Romatizmal, gut, depresyon, kalp hastaligi, yüksek tansiyon için reçete edilen ilaçlar ve yüksek doz A vitamini,sivilce ve sedef tedavisinde kullanilan bazi ilaçlar saç dökülmesi yapabilir.
Kanser tedavileri: Bazi kanser tedavileri saç hücrelerinin bölünmesini durdurabilir. Saçlar deriden çikinca zayiflar ve kirilir. Bu durum terapiden 1-3 hafta sonra gerçeklesir ve hastalar saçlarinin %90 'ini kaybeder , terapi sona erdikten sonra saçlar tekrar büyüme gösterir ve eski haline döner.
Dogum kontrol haplari: Dogum kontrol hapi kullanan bir bayanda saç dökülmesi siklikla kalitsal bir yatkinlikla olusabilir. Saç dökülmesi gelisirse haplar Kadin-dogum doktorlari tarafindan degistirilmelidir. Hap kullanimini kesen bir bayanda 2-3 ay sonra saç dökülmesi baslayabilir ve 6 ay kadar sürebilir. Bu durum dogum sonrasi gözlenen saç dökülmesi mekanizmasi ile benzerdir.
Düsük serum demir düzeyi: Demir eksikligi saç dökülmesine neden olur.Bazi insanlar demiri besinsel olarak eksik alirken bazilarinda ise demirin bagirsaklardan emilimi yetersizdir. Bayanlarda adet kanamalari nedeni ile demir eksikligi daha sik görülür. Demir eksikligi laboratuar testleri ile arastirilip , demir haplari ile tedavi edilmelidir.
Büyük cerrahi girisimler ve kronik hastaliklar: Büyük cerrahi operasyon geçiren hastalar 1-3 ay içinde asiri bir saç dökülmesi fark edebilirler. Bu durum birkaç ay içinde geçer. Agir kronik hastaligi olan hastaligi olan kisilerde saç kaybi ömür boyu devam eder.
Mantar hastaliklari: Küçük yamalar halinde kabuklanmalar ile baslayip yayilabilir, saçlarda kirilma saçli deride kizariklik sislik ve hatta sizintiya neden olabilir. Bu bulasici hastalik çocuklarda daha sik görülür ve ilaç ile tedavi edilmelidir.
Trikotilomani(Saç koparma hastaligi): Çocuklar ve bazen eriskinler saç, kas veya kirpiklerini koparincaya kadar çekebilirler ve bunu bir aliskanlik haline getirirler. Böyle durumlarda psikoloji danismanlarina basvurulmasi uygundur.
Saç Dökülmesinin Tedavisi :
Dermatologunuza basvurdugunuzda öncelikle saç dökülmesinin nedeni arastirilir. Bu nedenle size bazi sorular sorulacaktir. Eger doktorunuz uygun görürse sizden bazi kan tahlilleri isteyebilir.
Saç dökülmesinde amaç öncelikle neden bulunursa onu tedavi etmektir. Örnegin kansizlik veya demir düsüklügü tedavi edildikten 3-4 ay sonra saçlar eski sagligina kavusur.
Bunun disinda androjenik alopesi (Erkek tipi saç dökülmesi) tanisi alirsaniz asagidaki ilaçlari kullanmaniz gerekebilir. Ileri dökülmelerde saç nakli uygulanir :
SAÇ DÖKÜLMELERINDE ILAÇ TEDAVILERI:
Minoxidil : Losyon seklinde olan bu ilacin kadin ve erkekler için ayri tipleri vardir. Saç cildine sürülerek kullanilir. Saç disinda baska bölgelere yanlislikla temas ettiginde tüylenme yapabilir. Bu nedenle dikkatle kullanilmali ve tedavi sonrasi eller yikanmalidir.
Finasterid : Hap seklinde olan bu ilaci kadinlar kullanamaz. Erkeklerde testesteron hormonunun aktif hale gelip saç köklerini zayiflatip döktügü tespit edilmistir. Finasterid hormonun aktiflesmesini engeller ve saçin dökülmesini engeller. Fakat kullanim sirasinda düsük bir ihtimalle de olsa iktidarsizlik görülebilir. Mutlaka dermatoloji uzmani kontrolünde kullanilmalidir. Ilaç birakilirsa saç dökülmesi devam eder.
SAÇ DÖKÜLMESINDE CERRAHI TEDAVILER:
Saç kökü nakli ( Saç Ekimi ) : Saç kökü nakli saç dökülmesi için son seçenektir. Ancak dökülme durdugunda bu tedavi uygulanabilir. Amaç ense bölgesinde yer alan ve testesteron hormonundan etkilenmeyen canli saç kökü hücrelerini saçin döküldügü yerlere nakletmektir. Çesitli teknikler kullanilmakta olup hepsinin kendine ait avantaj ve dezavantajlari bulunmaktadir. Saç nakli dökülme için kalici bir çözümdür
|
