DERI:
Deri son derece ilginç bir organdir. Bir yetiskinin bedenini kaplayan deri ortalama olarak 3 m2 'den biraz fazladir ve agirligi tüm vücut agirliginin yüzde 15 'i kadardir. Derinin her santimetrekaresinde milyonlarca hücre ile sicak, soguk ve agriyi ayirt etmek için de binlerce sinir ucu vardir. Ayrica yag bezleri, kil dibi kesecikleri ve ter bezleri de derinin parçasidir. Deri, tüm organlari korur ve ayni zamanda isi düzenleyicisi gibi hareket eder. Derideki kilcal damarlar vücut isisina göre büzülüp gevserler. Sicakta terleme ile vücut isisi düsürülür. Sogukta damarlar büzülür, vücuttaki kan dolasimi yavaslar, isi kaybi azalir.
Ortalama deri kalinligi 2.5 mm olmakla beraber yer yer çok ince (göz kapagi) yer yer (el ayalari, ayak tabanlari) de kalindir.
Deri üç tabakadan olusur: epidermis, dermis, deri alti yag dokusu.
Epidermis en üst tabakadir. Bir insana bakildigi zaman gördügümüz kisimdir. Epidermis sürekli yenilenen dinamik bir organdir. Alt kisimda üretilen deri hücrelerinin en üste çikmasi 1 ay sürer. Burada bir süre koruyucu örtü gibi kalirlar. Sürtünme ve yikanmayla dökülüp kaybolurlar.
Epidermiste boya maddesi (pigment) olan melanini üreten hücreler vardir. Melanin deriye rengini verir ve deriyi günesin zararli isinlari olan ultraviyoleden korur. Ultraviyole isinina maruz kalinan süre uzadikça daha çok melanin salgilanarak derinin rengi koyulastirilir ve böylece ultraviyolenin alt kisimlara ulasmasi önlenir.
Epidermisin altindaki dermis tabakasi, derinin yüzde 90'ini olusturur. Bu tabakada kollajen ve elastin bulunur. Bu lifler deriye elastikligini ve kuvvetini verir. Yaslandikça dermis incelir.ve deri gittikçe seffaflasir, elastikligi azalir ve kirismaya baslar.
Dermis tabakasinin altinda çogunlugu yagdan olusan ve kan damarlarinin ve sinirlerin bulundugu deri alti tabakasi vardir. Bu tabaka ter bezlerini de içerir.
|
