BAS AGRISI (ÇOCUKTA)
Bas agrisinin sadece yetiskinlerde olabilecegi düsünülür.Oysa 5-7 yas arasi çocuklarin yaklasik % 20 sinde kronik basagrilari olusuyor.
Daha büyük çocuklar bas agrilarini tanimlayabilirler ancak bu yastaki çocuklar ve daha küçükler bunu yapamazlar.
Arastirmacilar basagrilarini tiplerine göre ve agri olusma mekanizmalarina göre siniflandirmaktadirlar. Çocuklarda basagrilarini olusturan 5 mekanizma vardir:
GERILIM TIPI:Birçok basagrisi boyun çevresindeki kaslarin kasilmasi ile olusur. Çocugunuzun Gerilim tipi basagrilari yanlis postür, sikinti, üzüntü, depresyon sebepli olabilir.
Damarsal:Kafatasi içindeki ve çevresindeki kan damarlari ve arterler genisleyebilirler.Bu genislemis damarlar beraberlerindeki sinirlere basi yaparak agrilara sebep olurlar.
Kafa içi basinci:Bazi tumorler, hematom vs organik sebepler kafa içi basincini arttirarak agrilara sebep olabilir.
Iltihaplar:Göz, kulak, burun, dis, sinus iltihaplanmalari basagrilarina sebep olabilirler.
Nörojenik veya Epileptik Basagrilari: Epilepsi ( sara) gibi bazi sinir rahatsizliklari basagrisi sebebi olabilirler.
ÇOCUKLARDA GERILIM TIPI BASAGRILARI:
Gerilim tipi basagrilari boyun çevresindeki kaslarin kasilarak olusturdugu gerilim sonucunda ortaya çikarlar. Çocuklarda görülen gerilim tipi basagrilarinin çesitli nedenleri vardir. Genellikle okulda iken görülür, oyun oynarken, yemek yerken veya istirahat ederken görülmez.
Sebepleri:
Stress: Stress , anksiyete veya depresyon büyüklerde oldugu gibi çocuklar da da basagrilarina sebep olabilir. Genellikle bu gerginlik okulda olusmaktadir. Ancak bunun disinda depressif çocuklar da da basagrilarina rastlanabilir.
Bedensel gerilim: Postür bozukluklari, göz bozukluklari gibi bedensel arazlar çocuklarda gerilim tipi basagrilarina sebep olabilmektedir.
Açlik:Çocuklarda görülen gerilim tipi basagrlari bazen açlik gibi basit nedenlerle olusabilmektedir. Uzun bir gece uykusundan sonra kahvalti edilmeden okula gidilmesi veya ögün atlanmasi buna sebep olabilir.
BAZI ILTIHABI HASTALIKLAR:
Bazi tetikleyici yiyeceklerin yenmesi basagrisina baslatabilmektedir. (Kafein, çukulata, bazi et ürünleri bazi meyveler tetikleyici rol oynamaktadir. Bu yiyeceklerin hangileri oldugu çocuk takip edilerek ögrenilebilir.)
Tedavi: Gerilim tipi basagrilarinda önleyici tedavi olarak beta blokerler ve antidepressanlar kullanilabilmektedir. Hangi tur ilaçlarin ne miktarlarda kullanilacagina doktorunuz karar vermelidir. Olusmus olan basagrisinin giderilmesi için ise nonsteroid antienflamatuarlar ve gevseme egzersizleri yararli olmaktadir.
ÇOCUKLARDA MIGREN:
7 yas altindaki çocuklar genellikle migren agrilarini tanimlayamazlar. 10 yaslarina dogru ise giderek bu agrilari tanimlamaya baslarlar. 7 yas öncesi görülme sikligi % 2,5 ; 7 yas ile puberte arasinda görülme sikligi ise % 5 ler civarindadir.
Migren damarsal basagrisidir. Damarlardaki genisleme ve daralmalar migrenin zonklama tarzindaki agrilarini tetiklemektedir.
Agrilar tekrarlamaktadir ve aralarda agrisiz dönemler vardir. Agri baslamadan önce aura adi verilen ve agrinin baslayacagini gösteren belirtilerin oldugu bir dönem olabilir. Aura esnasinda çocuk dalgalanan çizgiler, parlak isiklar, karanlik noktalar görebilir. Ancak bu aura dönemi bütün çocuklarda yoktur. Deride solukluk, asiri yorgunluk, basin bir yaninda veya alinda zonklayici agri, karin agrisi, kusma bulanti olusur. Ruhsal durumunda degisiklikler, bas dönmesi, görme bulanikligi, istah artisi veya azalmasi eslik edebilir. Migrenli çocuklarin % 70-90 inin ailelerinde de migren sikayetleri vardir ve çocugun kisilik yapisi migrenli olan ebeveynine çok benzemektedir..
Parlak ve titrek isiklar, gürültü, sinema veya TV, fiziksel veya ruhsal gerginlikler, anksiyete veya depresyon, tetikleyici rol oynamaktadir. Nadir olarak ta asiri yorulma ve çok fazla günes isigi migrende tetikleyici faktör olarak rol oynayabilir.
Tedavisinde doktorunuzun önerisi ile betablokerler veya antidepressanlar önleyici olarak, parasetamol agrilarin kesilmesi için kullanilabilir.
ORGANIK NEDENLI BASAGRILARI:
Ates: Basagrisi yüksek ates sebebi ile olusabilir. Ilk olarak çocugunuzun atesini ölçmelisiniz.
Enfeksiyonlar:Basagrisi birçok enfeksiyon da olusabilir. Enfeksiyon kulakta, idrar yollarinda, akcigerlerde olabilir.
Kafa Travmalari:Düsme ve çarpmalar sonucu basagrilari çocuklarda sik görülür. Kafa travmalarinda beyinde hasar olup olmadigi sadece klinik testlerle anlasilabilir. Bu tür durumlarda mutlaka saglik kurulusuna götürünüz. Zaman ilerledikçe uyku hali, mide bulantisi ve kusma , bilinç kaybi gelisebilir.
BEYIN TÜMÖRLERI:Basagrisi olan çocuklarin % 1 inden azinda iyi huylu veya kötü huylu beyin tümörleri bulunmustur. Tümör büyüdükçe basagrilarinin siddeti artar ve tümörün tipine ve yerine göre bazi baska bulgularda eslik eder.
Menenjitler: Bas agrisinin yaninda yüksek ates, ense sertligi, zihinsel bulaniklik, uyku halide eslik eder.
|
