DIS ÇÜRÜMELERININ ÖNLENMESI:
Basarili bir dis çürümesini önleme plani üç asama içerir: Disinize iyi bakmaniz, dogru diyet ve çocuklarin durumunda ve tüm dislere florid uygulanmasi. Böyle bir plan, günlük temelde, bastan sona tam bir firçalama ve dis ipiyle dis aralarini temizlemeyi, kontroller için dis hekimine düzenli olarak gitmeyi, diyetinizde aldiginiz seker ve karbonhidrati denetlemeyi ve çürügü önlemek için florid kullanimini içerir. Ideal bir dünyada herkes her ögün ve atistirmadan sonra dislerini firçalamalidir. Daha gerçekçi bir hedef ise disleri bir sabah ve bir gece yatmadan önce olmak üzere günde en az iki kez firçalamak ve en az bir kez dis ipiyle dis aralarini temizlemektir. çürüme süreci çogu kez, gece agziniz tükürük yoklugundan kurudugunda ve diliniz agzinizi temizleme hareketleri yapma konusunda hareketsiz kaldiginda baslar. Gece yatmadan önce dislerinizi firçalamaniz ve dis aralarini temizlemeniz çok önemlidir, çünkü aksi halde çürümeye neden olabilecek yiyecek ve bakteriler dislerin çevresinde birikir.
Diger bir yöntem, atistirmalardan sonra agzinizi su ile çalkalamaktir.Yasam boyu sürecek iyi aliskanliklarin kazanilmasi erken yaslarda olur. çocuklariniza. tam takim disleri olmadan önce firçalama aliskanligini kazandirin. Benzer sekilde, çocugunuzun dis hekimi de dis ipiyle dislerin arasini dogru olarak temizlemeyi size ve çocugunuza gösterecektir.
Aldiginiz seker ve Karbonhidrat Miktarini Denetleyin;
Sekerin, dis çürümesine katkisi oldugu düsüncesi yeni degildir. Ancak mayali karbonhidratlar da buna neden olur. Mayali karbonhidratlar seker ve çogunlukla pisirilmis nisastayi içerir.
Karbonhidratlar, saglikli bir diyetin önemli bir bölümü olduklarindan, karbonhidrati kesmeyin. Bunun yerine, dis çürümesini önlemek için asagidaki ipuçlari yararli olabilir. Bu, hiçbir zaman kendinizin ve çocugunuzun dondurma, kek, turta ya da seker yemesine izin vermeyin demek degildir. Yediginiz seker miktari, nasil ve ne zaman yendiginden daha az önemlidir. ögünler arasinda yenilen tatlilar ögünde yenenlere nazaran daha çok zarar verir.
Asagidaki önerileri, sizin ve çocugunuzun yeme aliskanliklari haline getirmeye çalisin:
1. Atistirmalik yapiskan yiyeceklerden uzak durun. seker, seker kapli findik-fistik, yapis-kan kuru tahil, hamur ekmek, kuru üzüm, kurutulmus meyva gibi yiyecekler dislerinize yapisir. Kuru üzüm ve kurutulmus meyve yemeye son vermeyin. Bunun yerine, bunlari yedikten sonra 20 dakika içinde dislerinizi firçalayin (bakteri, dis çürümesine neden olan asidi bu süreden sonra üretmeye baslar) ya da agzinizi su ile çalkalayin.
2. Atistirdiginiz yiyecekleri dikkatle seçin. Dis çürümesine neden olan yiyecekleri ögün aralarinda yemek, ayni yiyecekleri ögünde yemekten daha zararlidir. Gün boyunca azar azar atistirmak bakterinin disiniz üzerinde sürekli asit bulundurmasina izin verir. Sürekli sekerli içecekler içmeyin ya da seker, sekerle tatlandirilmis nefes açici, öksürük tabletleri ya da sakiz yemeyin ve çignemeyin.
Bebekler dahi dis çürümesi riski tasirlar. Biberonla (süt ya da meyva suyu) uykuya yatirilan bebekler, dis çürümesi riskine maruz kalirlar. Hem süt hem meyva suyu seker içerir. Bebeginizin yatismasi için biberona gereksinimi varsa. biberonu su ile doldurun.
Yakin zamanlarda yapilan arastirmalar, karbonhidratlarla birlikte alindiginda bazi yiyeceklerin dis üzerindeki sekerin etkisini nötralize ettigini ileri sürmektedirler. Ögünlerde, genellikle çesitli yiyecek bilesimleri olur. Bu bilesimler, bakterilerin etkisini degistirebilir ve dis çürümesini azaltma potansiyeline sahiptirler.
FLORIDIN ÖNEMI:
Belediye suyunun optimum düzeyde florid içerdigi yerlerde yasayan kisilerde hemen hemen hiç dis çürümesi olmadigi ortaya çikarilmistir. Bazi yerlerde, içme suyundaki dogal florid içerigi o kadar yüksektir ki disler üzerinde kahverengi lekeler olusur. Floridin dogru miktarda kullanilmasiyla bu kozmetik risk giderilir, Floridin, su kaynaklarina da eklense, dogal olarak olussa da herhangi bir saglik riski içerdiginin bir delili yoktur.
Florid, özellikle disleri gelismekte olan çocuklar için yararlidir. Florid. mineli yapiyla birlesir ve sürekli bir koruma saglar.
Amerika Birlesik Devletlerinde birçok belediye, içme suyu tesislerine az miktarlarda florid eklemektedir. Bu yaklasim hem güvenli hem de ekonomiktir. içme suyunuzu floridleme hakkinda bilgi alabilirsiniz.Doktorunuz size reçeteyle florid tabletleri yazabilir.
Dis çürümesine karsi en hassas olanlar çocuklar, ergenlik çagindakiler ve yaslilardir. Bunlar için, florid içeren dis macunlari dahil olmak üzere florid uygulamasi istenir. Ayrica, floridli agiz çalkalama sulari da etkili olabilir. Ayrica, birçok dis hekimi çocuklarin disierine,düzenli check-uplarinin bir bölümü olarak florid uygularlar.
Florid, dislerinizin pürüzsüz, çignemeyen yüzeylerindeki oyuklari önlemenin en etkili yöntemidir. Sonuç olarak, oyuklarin çogu çigneyen yüzeylerde meydana gelir. Bunun nedeni, arka dislerinizin (premolar ve molar) bir dis firçasi olmadan temizlenmesi imkansiz olan yarik ve oyuklar içermesidir.
DIS KORUYUCULARI (SEALANT):
Iyi bir agiz hijyeninin yaninda, arka dislerin çigneyen yüzeylerinin çürümesini önlemenin en iyi ve tek yöntemi dis koruyucularinin kullanilmasidir. Sealantlar çogunlukla saydam ya da beyaz olan plastik benzeri ince bir kaplama saglarlar. Uygulama agrisiz ve kolaydir. Ilk önce, dis hekiminiz azi dislerinin çigneyen yüzeylerini temizler. Sonra, bu yüzeyler ayri parçalarin birbirine yapismasinin önlenmesi için hafif bir asitle yakilir. Disler iyice yikanir ve kurutulur. Daha sonra, dis hekiminiz ayni tirnaga oje sürer gibi disinize kaplamayi sürer. Kaplama daha sonra sertlesir, çukur ve yariklarda plagin olusumunu önler.
Her ne kadar çesitli kosullar etkinliklerini azaltsalar da dis koruyuculari 10 yil dayanir. Dis hekimine düzenli giderek, bu koruyucularin ömrünü uzatmak için gerekli önlemleri alabilirsiniz. koruyucu kaplama düserse, bunun yerine yenisi konabilir; zarar görürse, hiç kaplama yapilmamis disten daha fazla çürük riskine maruz kalmaz.
Sealant korumasi çocuklar için en uygundur. 6 yas civarinda, kalici azi disleri ilk çikmaya basladiginda uygulanmalidir. Yine, 11-13 yaslari civarinda kalici ikinci azi disleri çiktiginda uygulanmalidir.
Bakimevlerinde yasayan sakat, yasli insanlar ve dis çürümesi olasiligi yüksek olan kisiler de sealantlardan yararlanabilir.
|
